|
|
Jak wyjaśnia dr inż. Jacek Polak, prof. PŁ prowadzący zajęcia z inżynierii genetycznej na Wydziale Biotechnologii i Nauk o Żywności
- CRISPR-Cas9 jest technologią umożliwiającą edytowanie genomów, która wykorzystuje naturalny bakteryjny system obrony przed wirusami nieustająco atakującymi bakterie. Bakterie bronią się przed najeźdźcami przez wycinanie obcego DNA przy użyciu CRISPR-Cas9, często nazywanego „genowymi nożycami”. System ten został opracowany i udoskonalony jako precyzyjne narzędzie do genowego edytowania przez zastąpienie szczególnego fragmentu bakteryjnego RNA (tracrRNA) wyspecjalizowanymi fragmentami RNA. Kierują one nożyce genowe do dowolnej lokalizacji w genomach, w tym również w ludzkim genomie. CRISPR-Cas9 znacznie przyśpiesza badania podstawowe w zakresie genetyki, ponadto jest intensywnie badany pod kątem leczenia licznych genetycznych chorób człowieka.
Ten mechanizm sterowanego działania na DNA oraz zasady jego wykorzystania do edytowania genów zostały w 2012 roku szczegółowo opisane i opublikowane w „Science”, naukowym czasopiśmie „z najwyższej półki” w artykule „A Programmable Dual-RNA–Guided DNA Endonuclease in Adaptive Bacterial Immunity”. Jego autorzy to: Martin Jinek, Krzysztof Chylinski, Ines Fonfara, Michael Hauer, Jennifer A. Doudna, Emmanuelle Charpentier. Badania do tej publikacji wykonane zostały w Austrii, Szwecji i USA.
Krzysztof Chyliński - drugi współautor tej przełomowej publikacji – jest absolwentem Politechniki Łódzkiej, kierunku Biotechnology, w ramach IFE - International Faculty of Engineering. Dyplom magisterski na Wydziale Biotechnologii i Nauk o Żywności PŁ obronił w 2008 roku, po wykonaniu eksperymentów w Instytucie Chemii Bioorganicznej PAN w Poznaniu. Następnie uzyskał doktorskie stypendium w Max Perutz Labs na Uniwersytecie Wiedeńskim. Tam pod opieką Emmanuelle Charpentier - tegorocznej noblistki - wykonał pracę doktorską, której badania skoncentrowane były na elementach systemu CRISPR-Cas9. W tym wielkim osiągnięciu jest zatem także jakaś „cegiełka” nie tylko polskiego, ale także łódzkiego pochodzenia.