- W ostatnich latach wiele uwagi poświęca się odkrywaniu i analizowaniu pozostałości mleka oraz jego przetworów zachowanych w ceramice pradziejowej. Wyniki dotychczasowych badań sugerują, że w Europie produkty mleczne spożywano już w okresie neolitu, około 8 tysięcy lat temu - napisała dr inż. A. Rosiak w opisie projektu, którego celem jest opracowanie chemicznej charakterystyki pozostałości mleka i jego przetworów zachowanych w naczyniach.
Ta charakterystyka będzie punktem wyjścia do opracowania prostej metody ich identyfikacji.
- Wiele tego typu badań opiera się na analizach izotopowych składników frakcji tłuszczowej (kwasy tłuszczowe C16/C18) oraz analizach porównawczych. Jednak czy te metody są jedyną drogą identyfikacji pozostałości związanych z przetwarzaniem mleka? Czy możliwa jest identyfikacja na podstawie „zwykłej” analizy składu pozostałości i odniesienie jej do wzorców uzyskanych przez analizy przygotowanych pokarmów mlecznych w doświadczalnych naczyniach glinianych? - zastanawia się doktor Rosiak i zakłada, że badania planowane w projekcie przyniosą na nie odpowiedzi.
Analizy zostaną wykonane za pomocą chromatografii gazowej łączonej ze spektrometrią mas (GC-MS). Naczynia doświadczalne oraz przetwory mleczne zostaną przygotowane przez archeologów współpracujących z antropologami zajmującymi się odtwarzaniem pokarmów spożywanych przez ludność pradziejową zamieszkującą obszary dzisiejszej Polski. Mleko zakupione zostanie od sprawdzonych gospodarstw ekologicznych.
Zostanie także wykorzystana procedura oznaczania składników tłuszczowych (w tym kwasów tłuszczowych) w ceramice pradziejowej opracowana w Instytucie Chemii Ogólnej i Ekologicznej PŁ, gdzie pracuje doktor Rosiak. Dzięki zastosowaniu stosunkowo prostej i taniej analizy GC-MS, możliwe będzie dokładne scharakteryzowanie doświadczalnych pozostałości organicznych związanych z przetwórstwem mleka i wyznaczenie nowej drogi ich identyfikacji.
Celem konkursu MINIATURA jest wspieranie działań naukowych będących punktem wyjścia do stworzenia założeń projektu badawczego, o którego finansowanie można następnie wnioskować w konkursach NCN lub innych konkursach ogólnokrajowych oraz międzynarodowych.