Laureaci Programu OPUS 25
Prof. Piotr Ulański z Wydziału Chemicznego PŁ otrzymał ponad 2,4 mln zł dofinansowania na realizację projektu: Nowe biopolimerowe nanonośniki radioizotopów do teranostyki czerniaka, otrzymywane za pomocą techniki radiacyjnej.
Projekt ma charakter interdyscyplinarny. Badania będą prowadzone we współpracy z zespołami: prof. Agnieszki Piastowskiej-Ciesielskiej z Uniwersytetu Medycznego w Łodzi oraz dr inż. Urszuli Karczmarczyk z Narodowego Centrum Badań Jądrowych - Ośrodka Radioizotopów POLATOM.
Projekt jest odpowiedzią na zapotrzebowanie na nowe nanomateriały, które będą w stanie pomóc w diagnozowaniu nowotworów czy też dostarczać leki, inne związki biologicznie czynne lub radioizotopy dokładnie w chore miejsca, zmniejszając szkodliwe skutki uboczne. - Nadal pojawiają się nowe wyzwania na drodze nanoleków między laboratorium a łóżkiem pacjenta, dlatego w naszym projekcie chcemy podjąć się próby ich rozwiązania - napisał prof. Ulański w opisie projektu.
Prof. Ulański chce w ramach projektu stworzyć uniwersalną nanoplatformę do dostarczania leków i radioizotopów, którą można będzie relatywnie łatwo dostosowywać do konkretnej potrzeby, tzn. do danej choroby lub sposobu jej leczenia czy diagnozowania.
- Nasza platforma będzie oparta na funkcjonalnych nanożelach biopolimerowych wytwarzanych w przyjaznym dla środowiska procesie, co odpowiada na kolejne wyzwanie, przed którym stoimy – synteza doskonałego nanomateriału musi być prosta i czysta. W naszym projekcie osiągniemy to dzięki wykorzystaniu promieniowania jonizującego - wyjaśnia prof. Ulański, który pracuje w Międzyresortowym Instytucie Techniki Radiacyjnej PŁ.
Innowacyjność badań w projekcie polega również na realizacji założenia, że najkorzystniej byłoby, gdyby po zakończeniu leczenia nanonośnik mógł po prostu zniknąć. Czy to możliwe?
- Jest to w istocie możliwe. Dzięki zastosowaniu biodegradowalnych materiałów wyjściowych możemy zaprojektować nanoukłady, które ulegną degradacji pozostawiając po sobie jedynie proste związki organiczne, takie jak np. cząsteczki cukrów. W naszym projekcie wykorzystamy syntezę radiacyjną nanożeli na bazie polimerów pochodzenia naturalnego np. roślinnego, które są nie tylko biokompatybilne, ale także biodegradowalne - tłumaczy profesor Ulański.
Ze strony PŁ badania będzie realizował zespół w składzie: dr hab. inż. Sławomir Kadłubowski, prof. PŁ, mgr inż. Beata Rurarz, prof. Piotr Ulański i dr inż. Radosław Wach, z udziałem doktorantów, dyplomantów i wolontariuszy.
Badania nad implantem komórek nerwowych
Dr hab. inż. Katarzyna Nawrotek z Międzynarodowego Centrum Badań Innowacyjnych Biomateriałów (ICRI-BioM) otrzymała dofinansowanie na projekt: Biomateriały indukujące demetylację DNA jako narzędzia do przyszłych terapii regeneracji neuronów, który będzie realizowany w międzynarodowej współpracy z dr Aniką Nagelkerke z Groningen Research Institute of Pharmacy (Holandia), dr Ksenią Skvortsova z The Garvan Institute of Medical Research (Australia) oraz dr. n. med. Przemysławem Płocińskim z Instytutu Mikrobiologii, Biotechnologii i Immunologii na Wydziale Biologii i Ochrony Środowiska UŁ.
Jak wyjaśnia laureatka konkursu ostatnie postępy w biologii molekularnej i neurobiologii pomagają w odkryciu skutecznych narzędzi do regeneracji uszkodzonych komórek nerwowych, które wielu osobom znacznie utrudniają normalne funkcjonowanie, stąd pomysł na wszczepialne biomateriały.
- W projekcie opracujemy implant nerwowy zdolny do uwalniania cząsteczek, które indukują zmiany w ekspresji genów, w tym krytycznych dla regeneracji neuronów - wyjaśnia dr Katarzyna Nawrotek i dodaje: - Wszczepialne biomateriały wspomagające naprawę tkanek cieszą się coraz większym zainteresowaniem badaczy zajmujących się medycyną regeneracyjną.
Okazuje się, że struktura biomateriałów może zostać wyposażona we wskazówki dla komórek, które sprzyjają ich regeneracji. Najnowsze badania koncentrują się na strukturalnych i mechanicznych właściwościach biomateriałów wywołujących zmiany epigenetyczne, czyli takie zmiany w ekspresji genów, które nie wiążą się z modyfikacją sekwencji DNA.
Najbardziej obiecującym kierunkiem dla badaczy zajmujących się inżynierią tkankową i medycyną regeneracyjną jest projektowanie implantów nerwowych, które będą wspomagać odzyskiwanie prawidłowych funkcji przez nerwy obwodowe.
- W dłuższej perspektywie czasowej wyniki projektu pomogą wskazać drogę do opracowania nowych metod terapeutycznych umożliwiających odzyskanie utraconych funkcji czuciowych i ruchowych po przecięciu nerwów obwodowych - mówi doktor Nawrotek.
Laureaci Programu PRELUDIUM 22
Dwoje doktorantów z Interdyscyplinarnej Szkoły Doktorskiej PŁ otrzymało dofinansowanie na prowadzenie badań.
Volodymir Denysenko z Wydziału Mechanicznego otrzymał ponad 157 tys. zł na realizację projektu: Nowe wskaźniki upraszczające badania układów nieliniowych z zastosowaniami do badań złożonych zachowań dynamicznych układów sprzężonych.
Sprzężone układy nieliniowe i złożone sieci oscylatorów (ang. Complex Nonlinear Systems - CNS) wzbudzają ogromne zainteresowanie i fascynację wielu naukowców. W ostatnich dziesięcioleciach wiele wysiłku poświęcono badaniu dynamiki takich systemów. Nasz doktorant również zdecydował się podjąć ten temat.
Główne cele jego projektu to: Zarojektowanie wydajnych i uniwersalnych narzędzi do uproszczenia badań CNS oraz zastosowanie opracowanych narzędzi w badaniach dynamiki różnych typów CNS, skupione na wyjaśnieniu ich elementarnych i złożonych właściwości, poszukiwaniu warunków koniecznych i wystarczających dla zaistnienia wzorców zachowań występujących w dynamice takich układów - napisał doktorant we wniosku do NCN.
Ewelina Kowalska z Wydziału Chemicznego otrzymała 70 tys. zł na projekt: Enancjoselektywna, fotokatalityczna cykloaddycja przy użyciu bifunkcyjnego katalizatora.
Jednym z podstawowych zadań współczesnej chemii organicznej jest opracowanie nowych metod tworzenia wiązań węgiel-węgiel. Celem projektu jest połączenie potencjału asymetrycznej katalizy z narzędziem jakim jest fotochemia, co może doprowadzić do odkrycia nowych transformacji i umożliwić syntezę złożonych cząsteczek z zachowaniem kontroli stereochemicznej. Dodatkowo zaproponowane w projekcie metodologie syntetyczne stwarzają nowe możliwości rozwoju unikalnych schematów reakcji, otwierając dostęp do związków, których nie można otrzymać klasycznymi metodami - fragment opisu projektu.